Tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài được xác định là một trong những loại tranh chấp có tính chất phức tạp, nó khiến cho người liên quan đến vụ tranh chấp gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình giải quyết. Thấu hiểu những khó khăn đó, Luật An Trí Việt xin chia sẻ một số nội dung quan trọng trong việc giải quyết tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài trong bài viết dưới đây.
Các trường hợp tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài
Hiện nay, theo quy định tại khoản 2 Điều 663 Bộ luật dân sự 2015 thì quan hệ dân sự có yếu tố nước ngoài sẽ bao gồm:
- Có ít nhất 1 trong các bên tham gia là cá nhân, pháp nhân nước ngoài
- Các bên tham gia đều là công dân Việt Nam, pháp nhân Việt Nam nhưng việc xác lập, thay đổi, thực hiện hoặc chấm dứt quan hệ đó xảy ra tại nước ngoài.
Di sản thừa kế
- Các bên tham gia đều là công dân Việt Nam, pháp nhân Việt Nam nhưng đối tượng của quan hệ dân sự đó ở nước ngoài.
Như vậy khi tranh chấp thừa kế phát sinh thuộc một trong những trường hợp trên thì sẽ thuộc vào tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài.
Thời hiệu giải quyết tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài
Được quy định tại Điều 623 Bộ luật dân sự 2015, thời hiệu khởi kiện để người thừa kế yêu cầu chia di sản thừa kế được quy định như sau:
- 30 năm đối với bất động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế.
- 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế.
Trong vòng 10 năm kể từ thời điểm người để lại di sản chết (thời điểm mở thừa kế), người thừa kế có quyền yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc yêu cầu bác bỏ quyền thừa kế của người khác. Sau thời gian này, nếu không có yêu cầu thì sẽ mất quyền yêu cầu này. Quy định này giúp đảm bảo quyền lợi của người thừa kế và ổn định các quan hệ dân sự liên quan đến thừa kế.
Tranh chấp di sản thừa kế
Trong vòng 3 năm kể từ thời điểm người để lại di sản chết (thời điểm mở thừa kế), các bên có quyền yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản mà người chết để lại. Quy định này giúp đảm bảo việc thực hiện các nghĩa vụ tài sản của người chết để lại và bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan.
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài
Thẩm quyền giải quyết tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài tại Việt Nam được quy định trong Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Cụ thể:
- Thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh
Theo Điều 37 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015 quy định Tòa án nhân dân cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết:
- Các vụ việc dân sự có yếu tố nước ngoài, bao gồm cả các tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài.
- Những tranh chấp mà đương sự hoặc tài sản liên quan ở nước ngoài.
– Thẩm quyền theo lãnh thổ
Theo Điều 40 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, thẩm quyền theo lãnh thổ của Tòa án được xác định như sau: Nếu tranh chấp liên quan đến di sản thừa kế, Tòa án có thẩm quyền là Tòa án nơi có bất động sản (nếu di sản là bất động sản). Nếu là động sản, thẩm quyền sẽ thuộc về nơi cư trú của bị đơn hoặc nơi có tài sản thừa kế.
Thẩm quyền của Tòa án nước ngoài
Tòa án Việt Nam có thể từ chối giải quyết nếu vụ việc thuộc thẩm quyền riêng biệt của Tòa án nước ngoài. Điều này thường xảy ra khi di sản thừa kế nằm tại nước ngoài hoặc tranh chấp liên quan đến quyền lợi của người nước ngoài, và điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên quy định Tòa án nước ngoài có thẩm quyền tòa án
Theo Điều 470 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, các bên đương sự có quyền thỏa thuận chọn Tòa án Việt Nam hoặc Tòa án nước ngoài giải quyết tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài, trừ các trường hợp liên quan đến tài sản là bất động sản ở Việt Nam hoặc các trường hợp khác theo quy định của pháp luật.
Như vậy, tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài tại Việt Nam chủ yếu do Tòa án nhân dân cấp tỉnh giải quyết, theo các quy định về thẩm quyền giải quyết vụ việc có yếu tố nước ngoài.
Hướng dẫn giải quyết tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài
Giải quyết tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài đòi hỏi tuân thủ cả quy định pháp luật Việt Nam và có thể áp dụng các quy định quốc tế hoặc pháp luật của quốc gia khác, tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể. Dưới đây là hướng dẫn các bước cơ bản trong việc giải quyết tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài theo quy định của pháp luật Việt Nam:
Trước khi khởi kiện tại Tòa án, các bên tranh chấp có thể tự hòa giải hoặc yêu cầu hòa giải tại UBND cấp xã nơi có tài sản thừa kế ở Việt Nam (nếu có). Việc hòa giải phải được lập thành văn bản và có chữ ký của các bên tham gia.
Hòa giải tranh chấp thừa kế
Bước 1: Khởi kiện tại Tòa án nhân dân
Nếu các bên tranh chấp không muốn hòa giải hoặc tiến hành hòa giải nhưng không thành thì các bên tiến hành khởi kiện tới Tòa án nhân dân có thẩm quyền, cụ thể:
- Trường hợp có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc các giấy tờ theo quy định tại Điều 137 Luật Đất Đai 2024 liên quan đến tài sản thừa kế là bất động sản, Tòa án nhân dân cấp tỉnh nơi có bất động sản sẽ thụ lý.
- Trong trường hợp các tài sản khác ngoài lãnh thổ Việt Nam hoặc không có giấy tờ, Tòa án có thẩm quyền sẽ dựa trên sự thỏa thuận của các bên hoặc quy định của pháp luật quốc tế.
Việc áp dụng pháp luật trong tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài theo Điều 680 của Bộ luật Dân sự 2015:
- Nếu người để lại di sản là người Việt Nam, thì pháp luật Việt Nam sẽ được áp dụng.
- Nếu người để lại di sản là người nước ngoài, việc áp dụng pháp luật sẽ phụ thuộc vào quy định của quốc gia mà người để lại di sản mang quốc tịch, cũng như nơi có tài sản.
- Các bên có thể thỏa thuận chọn pháp luật áp dụng, miễn không trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam.
Bước 3: Thực hiện phán quyết và thi hành án
- Sau khi có phán quyết của Tòa án Việt Nam hoặc Tòa án nước ngoài, các bên có trách nhiệm thực hiện theo phán quyết.
- Trong trường hợp liên quan đến tài sản tại nước ngoài, có thể phải yêu cầu công nhận và thực hiện theo phán quyết của Tòa án Việt Nam tại nước ngoài theo các điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia hoặc các quy định song phương giữa Việt Nam và quốc gia khác.
Trong trường hợp không đồng ý với phán quyết của Tòa án, các bên có quyền khiếu nại hoặc kháng cáo tùy trường hợp theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.
Việc giải quyết tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về pháp luật Việt Nam và quốc tế nhằm đảm bảo tốt nhất quyền lợi của các bên liên quan trong tranh chấp. Do đó, Quý khách hàng có nhu cầu tư vấn giải quyết tranh chấp thừa kế có yếu tố nước ngoài hoặc cần hỗ trợ các vấn đề pháp lý khác có liên quan vui lòng liên hệ qua tổng đài 0913 169 599 / 0968 589 845 hoặc gửi thư đến hòm thư điện tử antrivietlaw@gmail.com để được hỗ trợ kịp thời và nhanh chóng nhất.
